۰۸ اسفند ۱۳۸۳
قبا و لباده
لباس اصلی آخوندی قبا نام دارد که بعضی ها به جای قبا، لباده می پوشند. قبا لباسی است که بعضی از روحانیون بر تن میکنند، بلند است و یقهی آن باز. معمولاً با دکمه روی شکم بسته میشود. قدیمها بهجای دکمه از قیطان استفاده میکردند که الان کمتر مرسوم است. علمای عراقی هنوز بیشتر از قیطان استفاده میکنند. قبا لباس سنتیتر روحانیون است. همهی مراجع تقلید قبا میپوشند. در میان مسئولان طراز اول کشور، مقام معظم رهبری، آقای هاشمی رفسنجانی، آیت الله شاهرودی، آقای کروبی لباسی که بر تن دارند، قباست.
بعضیها بهجای قبا از لباده استفاده میکنند. در لباده دو طرف لباس تا بالا روی هم می افتد. لباده کمی امروزیتر و شاید بشود گفت رسمیتر است. در قدیم ها که سرما خیلی جدی بود و لایه اوزون سوراخ نشده بود، لباده را به عنوان لباس گرم روی قبا می پوشیدند. ولی اکنون از لباده به تنهایی و بدون قبا استفاده میشود.طبعاً برای اینکه لباده خود را نیندازد و بر تن خوب بایستد، قسمت سینه را با لایه های بزرگ و ضخیم بوسیله اتو بر پارچهی لباده می چسباندند.
طبعاً پیراهن با یقهی معروف آخوندی در لباده نقش کمتری دارد و کمتر دیده میشود.
آقای خاتمی، دکتر روحانی لباده بر تن دارند. آقای خاتمی وقتی به مجالس غیر رسمی می رود احیاناً قبا بر تن دارد که گمان نکنم با قبا در مجامع عمومی دیده شده باشد.
معمولاً رسم بر این بوده است که سنتیترها همیشه زیر قبا و حتی لباده پیراهن سفید می پوشیدند. ولی لباده پوشها کمکم در این سالها رنگ پیراهن را متناسب با رنگ لباده انتخاب میکنند. آقای خاتمی نمونهی آن است که معمولاً رنگ پیراهن را در زیر لباده متناسب با رنگ لباده بر میگزیند.
پارچهی قبا و لباده پارچهی کت و شلواری است که به تناسب وسع صاحب لباس میتواند از رنگهای مختلف و کیفیتهای گوناگون انتخاب شود. طبعاً به تناسب شأن روحانی از رنگهای تند استفاده نمیشود. صاحبان سلیقه بیشتر رنگها را به تناسب تابستان و زمستان متفاوت مینمایند.
پارچهی قبا به طور معمول دو متر و نیم و پارچه لباده سه متر است. البته آدمهایی مثل من که از حجم بیشتری برخوردارند، کمی تفاوت دارد!
قبا دوزها و لباده دوزها معمولاً در قم و مشهد و اصفهان هستند. ولی اکثر قبادهها و لباده در قم دوخته میشود.
************************
خانم مومنی، مسئول صفحهی اینترنت روزنامهی شرق، در مورد سایت وب نوشت مصاحبهای کردهاند که امروز قسمت اول آن در این روزنامه منتشر شده است. برای مطالعه میتوانید اینجا را کلیک کنید.