در کناره‌ی محرم (۶)
مناسک حسینی و جدایی دین از سیاست:
از سال‌های خیلی دور دو مکتب استراتژیک در حوزه مداحی و منبر در محرم وجود داشت. ‎یکی گروهی بودند که معتقد بودند مرثیه‌سرایی و روضه‌خوانی بر امام‌حسین برای تحریک احساسات است و مهم عرض ادب و یا گریاندن مردم است.

‎وظیفه روضه‌خوان را حلقه وصلی می‌دیدند که باید وقایع عاشورای سال ۶۰ را بگوید و مردم با این ذکر مصیبت‌ها فراموش نکنند که امامشان چه مظلومانه در کربلا شهید شد.
‎بعد از این مرحله و با تکیه به مظلومیت امام حسین در کربلا، صرفا بر حقانیت مذهب شیعه تأکید می‌کردند و به ثواب روضه بسنده می‌کردند.
‎این را شاید در اصطلاح بعد انقلاب روضه‌های سکولار بنامند.
‎در مقابل این تفکر همیشه کسانی بودند که بر به روز شدن حوادث کربلا تأکید داشتند. از قبل از انقلاب، بعضی از این ادبیات در برابر رژیم شاهنشاهی استفاده می‌شد.
‎روحانیون طرفدار امام و مداحان انقلابی و سخنرانان مذهبیِ به روز، مرتب تأکید می‌کردند که یزید زمان خود را باید بشناسی.
‎حسین را باید در این دوران بیابی. کربلا را کلاس درسی برای بشریت می‌دانستند که از همه حوادث آن باید برای امروز درس گرفت.
‎دکتر شریعتی در فراخوانی به امام حسین عصری بیشتر از دیگران اصرار داشت. برای همه سکانس‌های حرکت امام حسین، تعبیر و تفسیری می‌کرد که بتواند در امروز به جامعه الهام بخشی کند.
‎مشهورترین عبارتی که همیشه شریعتی از آن با عنوان حدیث استفاده می‌کرد، کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا بود. همه جا را کربلا می‌دانست و همیشه را عاشورا.
‎این تفکر در بحبوحه انقلاب بیشتر اوج گرفت. محرم سال ۵۷ تقریبا اثری از مداحی‌ها و منبرهای سکولار نبود. چه با اختیار و چه به خاطر جو موجود در آن ایام.
‎عاشورا و عزاداری‌های آن سرمایه اصلی مبارزه و انقلاب شد. از دریچه هیئت و روضه و مساجد که به مثابه یک حزب تمام عیار و پر مخاطب رفتار می‌کرد، انقلاب اسلامی فراگیر شد.
‎دیگر تقریباً در اوان انقلاب روضه و هیئت سکولار معنا نداشت.
‎اما اکنون پس از دهه‌ها از شروع انقلاب،‌ دوباره به شکل پررنگی در حوزه دین جریانات معتقد به جدایی دین از سیاست بر منابر و هیئت‌ها سایه افکنده است.
‎بسیاری از هیئت‌های پر جمعیت در سراسر ایران و به خصوص تهران و مشهد، شرط موفقیت خود را، عدم دخالت و حمایت و طرفداری از حکومت می‌شمارند. این یک ادعا نیست.
‎روحانیون و مراجعی پر نامی هم از این جدایی دین و سیاست و یا عدم دخالت و حمایت و ورود مناسک مذهبی به سیاست حمایت می‌کنند و این به اعتقاد جمعی، خطر؛ و به اعتقاد جمعی، راه نجات دین است.