اگر بخواهیم رادیو تلویزیون خصوصی را جدی بگیریم

 

مسأله تلویزیون خصوصی اگر چه در دنیا مسأله‌ی حل شده‌ای است اما در ایران مورد توجه دو کاندیدای اصلاح طلب قرار گرفته است. واقعیت این است که در قانون اساسی ایران، رادیو و تلویزیون کاملاً در انحصار حکومت قرار دارد و مسئولیت آن در اختیار رهبری نظام هست. به نظر نمی‌رسد هیچ‌یک از این دو کاندیدا تغییر قانون اساسی را در دستور کار خود  قرار داده باشند. اگر این یک شعار صرفاً انتخاباتی نباشد، با وضعیت موجود راه‌های نسبتاً عملی برای راه‌اندازی رادیو و تلویزیون در چهارچوب قانون جمهوری اسلامی باشد وجود دارد که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد. گرچه قبلاً کاندیداها باید مشخص کنند با اراده‌ای که در نظام برای ممانعت از راه‌اندازی این شبکه‌ها بوده است، چه تمهیدی اندیشیده‌اند که بتوانند آن ها را عملی کنند تا مردم تنها با شعار انتخاباتی غیرقابل اجرا روبه‌رو نشوند. ساده‌ترین پیشنهاد این است که شبکه‌های فعلی رادیو و تلویزیون حتی اگر از لحاظ پشتیبانی فنی به صورت متمرکز اداره شوند، مدیران عامل مستقل متفاوتی داشته باشد که هر کدام نماینده تفکری باشند و این مدیران از سوی رهبری انقلاب انتخاب شوند که جداگانه و به‌طور مستقل برنامه‌سازی و خبررسانی کنند. این کار هیچ منافاتی با قانون اساسی فعلی نظام جمهوری اسلامی ندارد. راه حل دوم این است که در مناطق آزاد کشور مثل جزیره کیش که با تسامح می‌تواند خارج از قانون جاری کشور محاسبه شود، اجازه‌ی راه‌اندازی شبکه‌های رادیو و تلویزیونی داده شود تا افرادی که امکان و صلاحیت راه‌اندازی آن را دارند، خود سرمایه‌گذاری کنند و برنامه‌سازی نمایند. در شکل دیگر به افراد حقیقی یا حقوقی می‌شود اجازه داد که در داخل برنامه تولید کنند و در هر جایی که امکان سرمایه‌گذاری هست رادیو و تلویزیون‌های تخصصی راه‌اندازی کنند و به زبان فارسی برای داخل ایران پخش کنند. مدیران این شبکه‌ها می‌توانند از مراکز داخلی مثل صدا و سیما و یا وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی مجوز تولید برنامه دریافت کنند و طبعاً در مورد محصولات خود در پیشگاه قانون پاسخگو باشند. مخاطبان این شبکه‌ها البته با توجه به قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره تنها کسانی خواهند بود که یک‌بار وقتی خبرنگاری از آقای احمدی‌نژاد در مورد ممنوعیت ماهواره پرسیده بود، گفتند که شما به خیابان‌ها سر بزنید، این همه ماهواره در ایران وجود دارد، خواهند بود که تعدادشان بسیار زیاد است. طبعاً اگر برای کاندیداها مسأله استفاده از تلویزیون خصوصی جدی باشد، باید در جهت حل و مدیریت کردن قانون ماهواره هم اقدام جدی انجام دهند. این پیشنهادها با توجه به سیر فراگیر و تسهیل شده ارتباطات، پیشنهادهای قدیمی و برای دنیا تعجب‌برانگیز است؛ اما با توجه به واقعیت‌های موجود در کشور گامی به پیش است.