ملاحظاتی بر حوادث لبنان

 

لبنان در چند روز گذشته تا مرز درگیری‌های تاریخی داخلی پیش رفت. این اتفاق غیرمنتظره نبود. بعد از درگیری‌های سیاسی اكثریت و اقلیت كه در نتیجه آن انتخاب رئیس‌جمهور مرتب به تاخیر می‌افتاد، و جامعه كشور‌های عربی به‌رغم همه تلاش‌هایش ناكام ماند، جناح حكومتی علاقه‌مند بود كه شرایط را تغییر دهد. در غیاب حضور اقلیت در دولت دومصوبه ارائه كرد: یكی تغییر مسوول امنیت فرودگاه كه از اعضای حركت امل بود و دیگری برچیدن خطوط ارتباطی اختصاصی حزب‌الله كه به‌خصوص در ایام جنگ با اسرائیل بسیار تاثیرگذار بود. به احتمال قوی دولت لبنان می‌دانست كه این دو مسئله به عكس‌العمل حزب‌الله و امل و سایر جریانات مخالف می‌انجامد و در صورت محدود بودن می‌خواست از آن به عنوان برگ فشار جهانی بر اقلیت بهره بگیرد و كار را به نفع خود یكسره كند. تعبیرات زشت و تند و بی‌منطقی كه خیلی از رهبران گروه اكثریت لبنانی و فشار تبلیغاتی و جانبدارانه بعضی از رسانه‌های عربی مثل العربیه علیه گروه اقلیت داشتند جزئی از این سناریو بود. اما سرعت‌عمل، و فراگیری عملیات حزب‌الله كه در كمتر از نصف‌روز بیروت غربی را به تصرف خود درآورد، چنان غافلگیر‌كننده بود كه محاسبات اكثریت حكومتی درهم ریخت و به خاطر بافت لبنان كه هیچ گروهی نمی‌تواند وجود دیگری را نادیده بگیرد، حل میانه‌ای به وجود آمد كه ارتش مورد قبول دو طرف قرار گرفت و بیروت و لبنان از مرز خطر درگیری‌های داخلی فاصله گرفت. با توجه به بافت لبنان كه همه از قدرت خود خبر دارند، شروع‌كننده این تحریك دولت لبنان بود و خواسته یا ناخواسته این ظرفیت را آفریدند كه حزب‌الله شروع‌كننده مسائل داخلی لبنان تلقی نشود و به نظر تقریبا تمام تحلیلگران جهانی حزب‌الله پیروز این معركه داخلی معرفی شود. اما به‌رغم این پیروزی داخلی، باید به چند مورد مهم توجه كرد: 1- با تلاش‌های تبلیغاتی رسانه‌های عربی و حكومت‌های بعضی ازكشورهای منطقه و شیعه بودن حزب‌الله و امل در یكسو و سنی بودن رهبر اكثریت در دیگرسو، این اختلافات «سیاسی» به شدت به رویارویی سنی و شیعه تبلیغ شد.

در حالی كه سیدحسن به عنوان پرچمدار مقاومت در میان سنیان كمتر از شیعیان، طرفدار نداشت. مردم سنی خود لبنان و نیز سنیان سراسر جهان اسلام زیر بمباران این نكته هستند كه شیعیان در لبنان می‌خواهند به بهانه مقاومت، سنی‌های لبنان را محدود كنند. گرچه زدودن این اتهام از اذهان سنیان جهان كار راحتی نیست اما حزب‌الله باید بتواند مسائل خود را در داخل لبنان و در چارچوب نزاع‌های سیاسی داخلی در افكار عمومی دنیا معرفی كند. این نقطه آسیب‌پذیری مهمی برای حزب‌الله خواهد بود كه در كنار حوادث عراق به آنها با دید شیعیان مخالف سنی و نه یك گروه درگیر در حوزه مسائل سیاسی داخل لبنان نگاه شود.

2- به نظر می‌رسد اكثریت و مخالفان حزب‌الله از مسائل چند روز پیش درصددند كه بیشترین استفاده را از سازمان‌های جهانی به كمك كشورهای عربی داشته باشند. فشار خارجی در كشور كوچكی مثل لبنان كه تقریبا آشكارا همه اطراف سیاسی و قدرت در آن به خارج وصل هستند خیلی شكننده و پرفشار خواهد بود. جریان اقلیت و حزب‌الله باید به این نكته توجه كنند و آنها نیز باید از ابزارهایی كه دارند در این معادلات جهانی سهیم باشند. همه در دنیا بر این باورند كه در لبنان نمی‌توانند هیچ طایفه‌ای را نادیده بگیرند. در این برداشت جهانی باید گروه اقلیت استفاده كنند و شریك تصمیمات بین‌المللی خود را بدانند.

3- بی‌شك مردم داخل لبنان كه خود را آماده زندگی آرام كرده بودند از هر نوع درگیری شهری كه زندگی آنان را مختل می‌كند خسته‌اند. اختلافات سیاسی در سطوح پارلمان و دولت و تبلیغات تقریبا برای نسل فعلی و نسل قبلی لبنانی امری عادی شده است ولی اخلال در زندگی روزمره بسیار برای آنان دشوار است. هر طرفی كه بتواند به آرامش مردم كمك كند، طرف برنده در لبنان در نزد افكار عمومی داخلی محسوب می‌شود.

4- مردم مسلمان دنیا بعد از پیروزی حزب‌الله بر اسرائیل، سیدحسن نصرالله را محبوب‌ترین مرد عرب قبول كردند. واقعا هم حق داشتند. در هیچ جنگی هم كه دولت‌ها با ارتش‌های منظم علیه اسرائیل انجام داده بودند، پیروز نشده بودند. سایه ستم و تحقیری كه جهان عرب و اسلام از سوی اسرائیل تحمل كرده بودند، با پیروزی یك حزب بر اسرائیل دلیل موجهی برای این محبوبیت سیدحسن نصرالله بود. به هر دلیل حزب‌الله درگیر مسائل داخلی لبنان شد. شاید هم چاره‌ای نداشت. اما این پیروزی بر اسرائیل و اصل مقاومت كه سرمایه‌ای بسیار بزرگ‌تر از مسائل داخلی لبنان است نباید فدای مسائل لبنان شود. این واقعیتی است كه حتما حزب‌الله می‌داند و به همین دلیل طولانی شدن مسائل داخلی لنان در درازمدت به نفع حزب‌الله نیست. لبنان را همه به كشور گفت‌وگو می‌شناسند. بافت طایفه‌ای لبنان این حقیقت را به وجود آورده است. باید همه در این چارچوب تلاش كنند.

 

http://www.kargozaaran.com/ShowNews.php?9854